- Отпадот од електричната и електронската опрема (ОЕЕО) се смета за најбрзорастечки отпад во ЕУ, со стапка на пораст од 3 до 5%, што е три пати повеќе од стапката на пораст на комуналниот отпад.
- Во ЕУ се продаваат од 11 до 12 милиони тони ОЕЕО годишно,
- најголем удел по маса од ЕЕ отпад отпаѓа на широкиот спектар бела техника и на информатичката и телекомуникациската опрема.
- Батериите се неизоставен дел од електричната и електронската опрема
ШТО ТРЕБА ДА СЕ ЗНАЕ ЗА ОТПАД ОД ЕЛЕКТРИЧНА И ЕЛЕКТРОНСКА ОПРЕМА
- Со рециклажа на компјутери тешки околу 30кг се добива дури 25кг суровина од прва категорија која може да се врати во производство и 4,7кг суровина од втора и трета категорија
- Е-отпадот содржи чисти и квалитетни суровини, како и многу опасни компоненти (олово, жива, арсен и др.) кои негативно влијаат врз здравјето на луѓето и на животната средина воопшто
- Поголемиот број од луѓето купуваат нов мобилен телефон на секои 2 години а повеќе од 90% од материјалите со кои се изработени мобилните телефони можат да се рециклираат (не вклучувајќи ја батеријата).
- Глобално е-отпадот расте со годишна стапка од 5% што го прави најбрзо растечки отпад на планетата. Тоа значи дека секоја година, глобално, е-отпадот расте за 50 милиони тони, а секој саат се одложуваат 4.000 тони е-отпад.
- ЦРТ мониторите (со катодна цевка) и телевизиските монитори содржат во просек 2-4кг олово. 40% од оловото во депониите е со потекло од потрошувачката електронска опрема.
- Дури 70% од ИТ-отпадот може повторно да се употребува, што значи дека истиот може и мора да се рециклира. Рециклирањето е најдоброто решение за јавното здравје, животната средина и економијата.
- Различен вид на е-отпад содржи околу 60% метали, 30% пластика и помалку од 10% стакло. Со самото тоа е-отпадот претставува добар извор на различни материјали – суровини кои се помалку се достапни во природата.
- Во Европа е пракса на 30 илјади жители да постои собирен центар за одлагање на отпадна е-опрема.
- Матичните плочи од ИТ опремата имаат копчеста живина батерија.
- 40% од оловото во депониите е со потекло од потрошувачката електронска опрема.
- Заштедата на енергија на рециклираниот материјал во однос на
оригиналниот материјал од електричната и електронската опрема
(ОЕЕО) која содржи разни видови батерии е прикажана на следнава
табела.
Материјал | Алуминим | Бакар | Железо/Челик | Олово | Цинк |
Заштеда на енергија (%) | 95 | 85 | 74 | 65 | 60 |
- Што треба да се знаеме за електронска и електрична опрема!
Што е Електрична и електронска опрема и уреди?
Електрична и електронска опрема и уреди ( EE -опрема) претставуваат сите производи кои за својата правилна работа во потполност зависат од електрична енергија или елекромагнетни полиња како и опрема за производство, пренос и мерење на струјата или за мерење на јачина на електромагнетни полиња и е наменета за користење при напон кој не е поголем од 1.000V за наизменична и 1.500V за еднонасочна струја и не ја вклучува амбалажата.
Електричната и електронската опрема се карактеризира со најбрз технолошки развој и висок иновациски циклус и ова производство претставува една од најбрзорастечките преработувачки индустрии во светот.
Во ЕУ се продаваат од 11 до 12 милиони тони ОЕЕО годишно, а најголем удел по маса отпаѓа на широкиот спектар бела техника и на информатичката и телекомуникациската опрема.
Што се Електричен и електронски отпад?
Електричен и електронски отпад (EE отпад) е отпадната електрична и електронска опрема вклучувајки ги склопките и составните делови, кои настануваат во стопанството (индустрија, обработка и др.), електронски отпад од домаќинства, односно отпадна електрична и електронска опрема настаната во домаќинствата или во производно/ услужни дејности кога по врста и количина е слична на ЕЕ отпадот од домаќинства.
Отпадот од електричната и електронската опрема (ОЕЕО) се смета за најбрзорастечки отпад во ЕУ, со стапка на пораст од 3 до 5%, што е три пати повеќе од стапката на пораст на комуналниот отпад.
Зошто всушност се категоризираат како опасен отпад?
Отпад од електронска и електричена опрема (ОЕЕО) е комлекс на отпад од различни материјали и компоненти, вклучувајки и опасни материи и према Законот за управување со отпад неможе да се меша со други типови на отпад.
Електричен и електронски отпад содржи отровни и многу често канцерогени супстанци, па заради тоа е многу опасен за човековото здравје , животната средина и нашата планета.
Батериите се неизоставен дел од електронска и електричена опрема.
Што претставува рециклажа на ее отпад?
Целта за управувањето со ЕЕ отпадот е успоставување на систем за одвоено собирање на електричниот и електронскиот отпад.
Потребно е да се класифицира врз основ на категориите на ЕЕ отпад за негова понатамошна употреба, згрижување и заштита на животната средина и здравјето на граѓаните.
Овие ризици можат да бидат значајно намалени доколку добро се управува со тој отпад. Елементите на доброто управување се: одвојување од другиот отпад, соодветен технички третман, со кој ќе се намали ослободување на штетни материи и ќе се овозможи што поголема рециклажа на истиот.
Рециклажа е збир на активности со кои се обезбедува повторно искористување на отпадните материјали.
Во моментов во РМ повеќе од 90% од ОЕЕО завршува на депонија.
Со рециклажата се постигнуваат следните цели:
1. Штедење на сировински ресурси
2. Заштеда на енергија
3. Заштита на животна средина